Ons stresssysteem is evolutionair gezien al heel oud. De aansturing ervan gebeurt ook van uit een oud deel van ons brein, het zogenaamde reptielenbrein. De functie ervan is om ons te waarschuwen voor levensbedreigende situaties: er dreigt gevaar en je moet het vege lijf redden. Dat kan op 3 manieren: Vechten (er op af gaan), vluchten ( er van weggaan) of bevriezen (stil zitten en het over je heen laten komen).
Om te kunnen vechten of vluchten, moeten je spieren optimaal in staat zijn om te slaan en te schoppen (vechten) of hard weg te lopen (vluchten). Je zintuigen moeten optimaal in staat zijn alle informatie uit de omgeving op te nemen, zodat je de juiste beslissingen kunt nemen: ga ik vechten of is de overmacht te groot en kan ik beter vluchten, en zo ja, waarheen, en o, daar hoor ik iets, dus ik kan beter de andere kant op….).
Als het gevaar geweken is, gaat je lijf weer in de herstel- en ontspanningsstand.
Om goed te kunnen vechten of vluchten vind er in je lijf een herverdeling plaats van je bloed. Je organen, bijvoorbeeld je darmen, krijgen minder bloed, want eten verteren is minder belangrijk dan het overleven van acuut gevaar. Hetzelfde geldt voor je immuunsysteem. Het afweren van die gevaarlijke tijger is op korte termijn belangrijker dan dat griepvirusje.
Als er gevaar dreigt, gaat je lichaam cortisol aanmaken en dat heeft de volgende resultaten:
| Stresshormonen (Cortisol): | Bij Acute stress: |
| Ademhaling ↑ | Meer zuurstof |
| Hartslag ↑ | Meer transport |
| Bloeddruk ↑ | Zuurstof beter en sneller in de cellen |
| Bloed naar darmen en andere organen ↓ | Alle zuurstof naar spieren om te vechten en te vluchten |
| Vrijmaken glucose ↑ | Meer energie beschikbaar |
| Stolling bloed ↑ | Je bloedt minder snel dood |
| Handpalmen zweten ↑ | Koeling |
| Alertheid ↑ | Verzamelen van informatie |
| Pupillen groter | Verzamelen van informatie |
| Geheugen ↑ | Verzamelen van informatie |
| Alle zintuigen ↑ | Verzamelen van informatie |
Een snellere en oppervlakkiger ademhaling kun je bij jezelf waarnemen, net als een verhoogde hartslag en uitbrekend zweet. Ook een verhoogde alertheid kan je opvallen, dat je alles ziet of dingen ruikt die je anders nooit ruikt. In een stressvolle periode in mijn leven, fietste ik langs een garage en ik rook opeens de autolak van de spuiterij. In de 5 jaar daarvoor nooit eerder geroken.
Weet dus dat deze symptomen duiden op stress. En weet ook dat je daar iets aan kunt doen, zodat je er blijvend geen last meer van hebt. Vaak hoor ik: ik kan er wel mee dealen. Maar waarom zou je?
In mijn volgende blog zal ik je vertellen hoe je aan de hand van je gedrag kunt herkennen of je stress hebt.
Geef een reactie